De Pandanus amaryllifolius, of kortweg pandanplant, is een tropische plant die uiteindelijk kan uitgroeien tot een palmachtige boom, vandaar de bijnaam schroefpalm. In het wild is de plant zeldzaam, maar hij wordt veel gekweekt vanwege zijn smaakvolle bladeren die een onmisbaar ingrediënt vormen in de Zuidoost-Aziatische keuken. De plant staat ook bekend onder verschillende lokale namen, zoals pandan wangi (in Singapore, Maleisië, Indonesië en de Filipijnen), annapruna (India), rampé (Sri Lanka) en pulao pata (Bangladesh).
Gebruik in gerechten
De bladeren van de pandanplant, zowel vers als gedroogd, worden gewaardeerd om hun aromatische en licht nootachtige smaak. Er zijn verschillende manieren om de smaak in gerechten te verwerken:
- Gebundeld en gekookt: Vaak in soepen of sauzen. Soms worden de bladeren eerst geweekt in kokosmelk om het aroma over te brengen.
- Als mandje: De bladeren worden tot een mandje gevouwen waarin rijst wordt gekookt of gestoomd.
- Omwikkelen: In Thaise gerechten wordt vlees, zoals kip, in pandanbladeren gewikkeld voordat het gekookt of gestoomd wordt.
- Met curryblaadjes: In Sri Lanka worden pandanbladeren vaak gecombineerd met curryblaadjes voor extra smaak.
- Rijst en desserts: In India geeft pandan smaak aan rijstgerechten en pitha’s. Op de Malediven wordt het toegevoegd aan biryani en zoete kokosrijstpudding.
- In de Filipijnen: Het is een belangrijk ingrediënt in kokosmelkgerechten en het dessert buko pandan.
Een bekend gerecht met pandan is de pandancake, een luchtige biscuitcake die traditioneel zijn lichtgroene kleur krijgt van het chlorofyl in verse pandanbladeren. Tegenwoordig wordt vaak pandanextract en voedingskleurstof gebruikt.
Andere toepassingen
Naast de culinaire toepassingen worden de bladeren van de pandanplant ook gebruikt als:
- Natuurlijk luchtverfrisser: Het aangename aroma van de bladeren verdrijft nare geuren.
- Afweermiddel: Onderzoek toont aan dat pandanbladeren Amerikaanse kakkerlakken kunnen weren (*1*).
- Medicinale toepassingen: De plant wordt in de traditionele geneeskunde geprezen om zijn ontstekingsremmende, antivirale en anti-allergene eigenschappen.
- Grondstof: In Oceanië worden bladeren en andere plantendelen gebruikt voor bouwmaterialen, kleding, textiel en visgerei (*2*).